„Nasze województwo z racji swojego nadmorskiego położenia na skrzyżowaniu międzynarodowych szlaków transportowych jest bardzo podatne na rozwiązania intermodalne. Z całą odpowiedzialnością mogę potwierdzić, że transport intermodalny odgrywa także ważną rolę dla korytarzy TEN-T. Z naszego punktu widzenia szczególne znaczenie posiadają połączenia północ-południe stąd należy wzmocnić wysiłki na rzecz budowy łańcuchów logistycznych łączących polskie porty z ośrodkami ulokowanymi na południe i południowy wschód od naszego kraju” – powiedział prezes Stowarzyszenia Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk Leszek Bonna w ramach otwarcia I Pomorskiego Kongresu Transportu Intermodalnego, który odbył się 29 września w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym Amber Expo, w Międzynarodowych Targach Gdańskich.
Konferencja, w której wzięło udział kilkudziesięciu uczestników – przedstawicieli firm transportowych, samorządów terytorialnych i instytucji naukowych była zorganizowana pod patronatem SPR KTBA. W Kongresie uczestniczył również Sławomir Kopyść – członek zarządu województwa kujawsko-pomorskiego oraz wiceprezes SPR KTBA. Stowarzyszenie było także organizatorem jednego z paneli pn. „Korytarze Transportowe”.
Wybór Gdańska na miejsce wspomnianego kongresu nie jest przypadkowy – mówił Adrian Furgalski – prezes zarządu Zespołu Doradców Gospodarczych TOR – Gdy pandemia siała spustoszenie w przeładunkach, w gdańskim porcie ten spadek na tle innych był niski. W przeładunkach kontenerowych Polska ulokowała się w zeszłym roku na 1 miejscu na Bałtyku, a port Gdańsk na 15 miejscu w Europie”.
W formie on-line w kongresie uczestniczył Andrzej Bittel – sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, pełnomocnik rządu ds. przeciwdziałania wykluczeniu komunikacyjnemu, który podkreślił znaczenie transportu intermodalnego dla naszego kraju. Jak mówił: „umacnianie tego rodzaju transportu zapisane jest w Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju. Dzięki temu, transport intermodalny jako segment przewozu towarów, znajduje swe ważne miejsce. Konieczna jest jednak modernizacja sieci kolejowej.” Sekretarz Bittel podkreślił także, iż aktualnie przygotowywany jest przez rząd Program Transportu Intermodalnego, który będzie ważnym dokumentem kierunkowym dla podmiotów rynku intermodalnego w Polsce.
Michał Stupak – menedżer ds. rynku żeglugowego w Zarządzie Morskiego Portu Gdańsk SA. zwrócić uwagę na imponujący wzrost przeładunków portu gdańskiego. W latach 2008 – 2019 ten wzrost wyniósł 193 procent. Kilkanaście lat temu w przeładunkach w Porcie Gdańsk dominowały towary masowe, w 92 procentach, a teraz Gdańsk jest portem uniwersalnym. Gdańsk może stać się głównym hubem nie tylko dla Polski, ale i dla krajów ościennych jeśli chodzi o infrastrukturę kontenerową. Jest jedynym portem na Bałtyku, posiadającym bezpośrednie połączenie kontenerowcami z portami w Chinach. „Nasza przyszłość to Port Centralny – podkreślał przedstawiciel ZMPG SA – Przeładunki zwiększą się o 50 milionów ton. Koszt szacowany jest na 12 miliardów złotych. Istotne, oprócz rozwoju transportu lądowego, staje się także budowa śródlądowej drogi wodnej, łączącej Bałtyk z Morzem Czarnym”.
Trendy dotyczące teraźniejszości i przyszłości transportu intermodalnego – zaprezentowała Alicja Kozłowska – dyrektor Departamentu Regulacji, Urząd Transportu Kolejowego. „Jesteśmy głównie krajem tranzytowym 73 procent ładunków z Nowego Jedwabnego Szlaku przejeżdża przez Polskę w tranzycie. Trzeba sobie tu odpowiedzieć na pytanie: kto zyskuje na tym, kto traci. Przez porty towar trafia głównie do Polski. Barierą są prędkości, spowalniane przez odprawy graniczne zwłaszcza na wschodzie Polski. Na trasie do portów te prędkości przewozu są niskie” – mówiła pani dyrektor.
Po wystąpieniach wprowadzających odbyły się 4 dyskusje panelowe: „Teraźniejszość i przyszłość transportu intermodalnego”, „Infrastruktura transportowa”, „Korytarze transportowe” oraz „Wsparcie dla transportu intermodalnego”.
Panel pn. „Korytarze transportowe” był współorganizowany przez Stowarzyszenie Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk. Dyskusję otworzyła prezentacja p. Waleriana Majewskiego z firmy Actia Form pt. „Wymiana handlowa pomiędzy Polską i krajami Europy Centralnej i Wschodniej a Skandynawią”. Jak wynika z prezentacji rynek skandynawski jest ważny dla województw korytarza Bałtyk-Adriatyk, choć wolumeny handlu zagranicznego nie są tu zbyt wysokie. Ważną rolę na rynku skandynawskim odgrywają zwłaszcza polskie firmy budowlane, co wymusza eksport modułów domów z Polski do Szwecji a także innych komponentów branży budowlanej. Import do Polski obejmuje z kolei paliwa mineralne, maszyny i urządzenia, infrastrukturę informatyczną oraz wyroby przemysłu drzewnego.
prof. Andrzej Grzelakowski, Kierownik Katedry Logistyki i Systemów Transportowych Uniwersytetu Morskiego w Gdyni wyraził opinię, że pomysł wydłużenia Korytarza Bałtyk-Adriatyk jest bardzo cenną inicjatywą SPR KTBA, choć jak na razie nie zyskała ona akceptacji w kręgach rządowych i unijnych, będąc popierana przez polskie i szwedzkie samorządy oraz przedsiębiorstwa. Profesor ustosunkował się także do kwestii konkurencji dla Korytarza Bałtyk-Adriatyk, którą należy upatrywać w budowanej aktualnie przez polski rząd trasie Via Carpatia. Wynika to z faktu, iż trasa ta w połączeniu z Via-Baltica zwiększy potencjał ciągów ładunkowych biegnących z Basenu Morza Czarnego w kierunku portu w Kłajpedzie, co może pomniejszyć i tak nie najlepszą pozycję tranzytową polskich portów morskich i ich gestię ładunkową.
Inny uczestnik panelu Michał Litwin, Dyrektor Generalny Związku Niezależnych Przewoźników Kolejowych oraz Dyrektor ds. Strategii Hyper Poland omówił rolę wysokich technologii w rynku kolejowym w kontekście południkowych korytarzy transportowych. Natomiast dr Michał Tuszyński z Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. przedstawił rolę Portu Gdynia w europejskim i bałtyckim rynku transportowym. Z kolei Stanisław Wroński – Pełnomocnik województwa kujawsko-pomorskiego do spraw dróg wodnych śródlądowych omówił potencjalne znaczenie Wisły w korytarzu Bałtyk-Adriatyk pod warunkiem podjęcia przez Polski rząd inwestycji na rzecz uregulowania tej drogi wodnej (na początek – na odcinku od Gdańska do stopnia wodnego w Siarzewie). Zarówno województwo kujawsko-pomorskie jak i SPR KTBA podejmują wysiłki, by włączyć drogi wodne E-40 i E-70 do sieci europejskich korytarzy transportowych, której rewizja planowana jest na rok 2022. Jak zauważył prelegent – w województwie kujawsko-pomorskim planowane są inwestycje w ramach węzła wodnego Bydgoszcz. Będą one polegały na budowie platformy multimodalnej w Solcu Kujawskim oraz terminala intermodalnego w Emilianowie.
Opr. Michał Graban