BALTEXPO 2019 Międzynarodowe Targi Morskie

W dniach 9-11 września 2019 r. w Gdańsku odbyła się jubileuszowa edycja

Międzynarodowych Targów Morskich BALTEXPO 2019.Była to już XX edycja targów, organizowanych co 2 lata od 1982 r.

W tegorocznej edycji udział wzięło ponad 250 firm i organizacji z 23 krajów. Tematami przewijającymi się przez trzy dni trwania wydarzenia był obszar gospodarki morskiej, na który składa się przemysł morski i stoczniowy, infrastruktura portów i przemysłu morskiego, logistyka, żegluga morska i przybrzeżna oraz śródlądowa. Wystawcy reprezentowali również dziedziny związane z bezpieczeństwem, ochroną portów oraz ochroną środowiska.

W ramach MTM BALTEXPO 2019 organizatorzy przygotowali liczne panele dyskusyjne dla uczestników wydarzenia, w których udział brali eksperci, przedstawiciele firm, samorządów oraz rządu.

Targi otworzyła pani prezes Zarządu Targów Warszawskich – Grażyna Ewa Karłowska, zaznaczając iż zorganizowanie takiej imprezy nie byłoby możliwe bez współpracy z czołowymi firmami i ekspertami, którzy od lat biorą udział i aktywnie działają przy organizacji BALTEXPO.

Odczytane zostały listy skierowane do uczestników Targów.

Autorem pierwszego listu był Prezydent RP Andrzej Duda, a odczytał go doradca Prezydenta Piotr Karczewski. Prezydent kładł nacisk na horyzonty rozwoju polskiego przemysłu stoczniowego, cywilnego i wojskowego, gospodarki portowej, rybołówstwa i dalekomorskiej floty handlowej, innowacyjnych technik ochrony systemu morskiego, a także w dziedzinie kształcenia profesjonalnych kadr zawodowych i naukowych, które zasilą kolejne pokolenia polskich ludzi morza.

Premier Mateusz Morawiecki w liście odczytanym przez Jarosława Sellina, wiceministra kultury i dziedzictwa narodowego zaznaczył istotny wpływ rozwoju gospodarki morskiej, usług portowych i przemysłu stoczniowego na rozwój innych dziedzin gospodarki.

Działania sejmowej komisji gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej wyszczególniła w swoim wystąpieniu jej przewodnicząca, Dorota Arciszewska-Mielewczyk. Zaznaczyła, że (…) „gospodarka morska to ludzie i osoby zarządzające, nie tylko w administracji publicznej, ale przede wszystkim we wszystkich prywatnych firmach, które na własne ryzyko, koszt i poprzez swoje zaangażowanie mogą przyczynić się do podnoszenia rangi Polski na całym świecie. Inwestycjom w regionach nadmorskich towarzyszą inwestycje w portach, na szlakach żeglugowych, stoczniowych, będących w pieczy ministerstwa gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej”.

Minister Marek Gróbarczyk, którego list odczytała Dyrektor departamentu MGMiŻŚ, Katarzyna Krzywda stwierdził, że wspólne wysiłki różnych podmiotów zrzeszonych w otoczeniu branży morskiej pozwalają optymistycznie patrzeć w jej przyszłość.

Ryszard Świlski, wicemarszałek województwa pomorskiego oraz prezes zarządu Stowarzyszenia Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk,  swoim wystąpieniu zapewnił o dobrych rezultatach współpracy Stowarzyszenia z przedsiębiorcami działającymi w szeroko rozumianej branży morskiej, czego dowodem są kolejne inwestycje związane z branżą morską. Wicemarszałek Świlski odniósł się także do słów przedmówców, którzy podkreślali, że branża morska generuje 6 proc. ogólnego zatrudnienia, przypominając, że każde miejsce pracy w branży morskiej powoduje zaangażowanie kolejnych 4 osób.

Tematem debaty otwarcia był przemysł stoczniowy i porty w kontekście roli państwa. Debatowano o roli Funduszu Rozwoju Spółek w rewitalizacji państwowej części polskiego przemysłu stoczniowego i odnowie floty polskich państwowych armatorów. Porty i transport morski były także przedmiotem konferencji „Nowy Jedwabny Szlak. Szansa czy zagrożenie dla polskich portów?”.

W czasie trwania BALTEXPO 2019 podpisano umowę pomiędzy Centrum Unijnych Projektów Transportowych a Zarządem Morskiego Portu Gdynia na dofinansowanie projektu „Rozbudowa dostępu kolejowego do zachodniej części Portu Gdynia – przebudowa i elektryfikacja”. Projekt o wartości całkowitej prawie 70 mln zł zostanie dofinansowany w kwocie prawie 20 mln zł w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

W panelu „Inwestycje w infrastrukturę i nowe technologie zwiększające dostępność transportową szansą rozwoju i wzrostu konkurencyjności polskich portów morskich” Morskiego Forum Inwestycji Infrastrukturalnych , odbywającego się w ramach BALTEXPO 2019 wziął udział członek zarządu Stowarzyszenia Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk oraz członek zarządu województwa Kujawsko-Pomorskiego, pan Sławomir Kopyść.

Dariusz Mierkiewicz ze Stowarzyszenia Bałtyk –Adriatyk omówił w panelu „Transport intermodalny metodą organizacji przewozów obsługujących międzynarodową wymianę handlową” uwarunkowania logistyczne i spedycyjne rozwoju portu w Koprze w kontekście polskiej części korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk.

Targom towarzyszył również bogaty program konferencji poświęconych tematyce istotnej dla Stowarzyszenia Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk, między innymi: „Polskie specjalizacje w przemyśle stoczniowym”, „Porty i logistyka w procesie realizacji projektu MFW” i „Bezpieczeństwo portów i żeglugi w dobie nowych inwestycji infrastrukturalnych”.

TRANS EXPO ODESSA 2019

W dniach 18-19 września 2019 przedstawiciele pomorskich firm sektora morskiego oraz instytucji samorządowych (w tym przedstawiciele Stowarzyszenia Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk) uczestniczyli w targach TRANS EXPO ODESSA 2019 na Ukrainie oraz w towarzyszącej im 22 edycji International Conference on Transport and Logistics.

Dzień przed rozpoczęciem konferencji w dniu 17.09 odbyły się warsztaty B2B (Biznes to Biznes) zorganizowane przez Polsko-Ukraińską Izbę Gospodarczą z udziałem polskich małych firm branży morskiej i transportowej wyłonionych w ramach projektu Pomorski Broker Exportowy oraz firm ukraińskich. Spotkanie otworzyli Konsul Polski w Odessie – Andrzej Szmidtke oraz prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej – Jacek Piechota. W spotkaniu brali udział także przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, Agencji Rozwoju Pomorza oraz portów morskich Gdańska i Gdyni. Jak wynikało z wypowiedzi p. Andrzeja Szmidtke oraz p. Jacka Piechoty polski biznes w zbyt małym stopniu, jak na polskie możliwości i ambicje obecny jest w Odessie. Brakuje systemowego wsparcia dla polskich firm. Dobrze radzą sobie za to nasi konkurencji m.in. z Niemiec. Istnieje jednak spory potencjał dla nawiązywania licznych kontaktów handlowych obejmujących branże morską, logistyczną i transportową z Polski i Ukrainy.

W konferencji, która odbyła się w dniach 19-20.09 zorganizowanej pod patronatem Ministerstwa Infrastruktury na Ukrainie brało udział ok. 80 osób – przedstawicieli instytucji publicznych, organizacji samorządu gospodarczego oraz portów morskich, operatorów logistycznych, terminali intermodalnych i armatorów morskich i rzecznych. Udział brali także goście z zagranicy: UE, Polski, Rosji, Niemiec, Rumunii (Konstanca), Turcji i Grecji.

Konferencję otworzyli: Dimitry Petrenko (State of service of marine and inland transport of Ukraine) oraz Alexey Vadutyrskiy (Director General of Nibulon). W wystąpieniach otwierających dominował wątek ważności relacji transportowych dla Ukrainy będący pochodną jej położenia geograficznego oraz ważności Ukrainy dla systemu transportowego Europy, w kontekście jej relacji zewnętrznych m.in. z Dalekim Wschodem.

Kluczowy z punktu widzenia samorządu województwa pomorskiego był panel: „Transport dialogue Ukraine-Poland” moderowany przez Prezesa Zrzeszenia Polskiego Handlu na Ukrainie – Jarosława Romańczuka. Otworzył go Michał Graban (samorząd województwa pomorskiego, Stowarzyszenie Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk), który przedstawił prezentację „The role of Ukraine and Black Sea Region in the Logistics preferences of the pomorskie region”, w której zaprezentowano rolę województwa pomorskiego i jego dwóch dużych portów morskich w kreowaniu korytarzy transportowych Północ-Południe i wymiany handlowej pomiędzy regionami Pomorskim i Odesskim. Autor skupił się także na omówieniu planów transportowych polskiego i ukraińskiego rządu związanych z budową tras drogowych Via-Carpatia oraz GO-Highway wraz ze wskazaniem zalet i wad ww. projektów. Michał Stupak reprezentujący port morski w Gdańsku przedstawił plany rozwojowe i inwestycyjne portu gdańskiego w kontekście możliwości kooperacji z regionem odesskim. Autor wyraził myśl, iż port gdański liczy się z zamiarem dedykowania Gdańskiego Terminala Kontenerowego m in. na wymianę kontenerową z Ukrainą. Maria Szymańska reprezentująca port morski w Gdyni skupiła się na omówieniu planów inwestycyjnych i marketingowych portu gdyńskiego w kontekscie ekspansji przestrzennej portu (budowa portu zewnętrznego). Dariusz Kijanka reprezentujący Agencję Rozwoju Pomorza przedstawił rolę projektu Pomorski Broker Exportowy w nawiązywaniu współpracy polskich firm morskich i transportowych ze swoimi partnerami na Ukrainie. Z kolei Aneta Wencel reprezentująca TT-Line omówiła rolę połączeń promowych Polski ze Szwecją w kontekście relacji z Ukrainą.

W innych panelach poruszano kwestie modeli zarządzania portów morskich w Polsce i na Ukrainie. Michał Stupak (port gdański) i Maria Szymańska (port gdyński) zaprezentowali zalety modelu landlord-owskiego, funkcjonującego w polskich portach od 1996 roku. Przedstawiono także plany rozwojowe ukraińskich portów m.in. w kontekście budowy połączeń kolejowych z terminalami ulokowanymi na zapleczu (Odessa Railway) oraz przewozów kontenerowych organizowanych na bazie transportu intermodalnego. Zaprezentowano także rozwiązania innowacyjne stosowane w logistyce. Osobne wystąpienie dedykowane było korytarzowi „Rhine-Danube” (Odra – Dunaj) m.in. w kontekście obsługi połączeń Ukrainy z niemieckimi portami morskimi i rynkami Skandynawii.

Warto podkreślić rolę nowego terminalu kontenerowego w Odessie w ukraińskim i europejskim systemie transportowym. Właścicielem terminalu jest niemiecki koncern HHLA (Hamburger Hafen und Logistik AG), który w ramach rozwoju terminalu realizuje interesy ekonomiczne niemieckich portów, kolei i przewoźników.

Wnioski z pobytu w Odessie:

  1. Wzrastający wolumen wymiany handlowej Polski i Ukrainy stanowi potencjał do wykorzystania dla naszego kraju, jak i województwa pomorskiego. Zdobyte doświadczenia, informacje uzyskane z konferencji, jak i nawiązane kontakty z firmami i instytucjami obrotu portowo-morskiego wskazują na możliwość osiągnięcia korzyści przez samorząd województwa pomorskiego z większego niż dotychczas zaangażowania w kooperację podmiotów transportowych, morskich i spedycyjnych z Pomorza i Regionu Odesskiego, do czego może posłużyć rozwinięcie porozumienia pomiędzy naszymi regionami z 2003 roku.
  1. Spore inwestycje w branżę portowo-logistyczną na Ukrainie są udziałem niemieckich firm i instytucji. I tak wizytowany w 2018 roku terminal kontenerowy jest własnością HHLA (Hamburger Hafen und Logistik AG), który przedstawił wówczas plany podwojenia przeładunków terminalu w najbliższym czasie. Niemiecka firma organizuje także regularne połączenia kolejowe biegnące z portu Odessa do różnych ośrodków gospodarczych Ukrainy jak i Europy zachodniej, w tym portów z udziałem niemieckich przedsiębiorstw (z wykorzystaniem korytarzy Rhine-Danube i Orient-East-Med.). Przewozy realizowane są z udziałem niemieckich kolei Deutsche Bahn, która łączy ośrodki na Ukrainie z niemieckimi portami. Stamtąd towary są wożone drogą morską na rynki skandynawskie. Przewozy obejmują między innymi ukraińskie zboża i pasze. Sytuacja ta może stanowić wyzwanie dla polskich portów morskich, operatorów, przewoźników skupionych wokół naszych korytarzy transportowych, które mogą zostać wyparte z kierunku na Ukrainę, pomimo bliższego względem Ukrainy położenia niż porty niemieckie.
  1. Konsulat polski w Odessie, Zarządy Portów Morskich Gdańska i Gdyni, a także zaprzyjaźnione z województwem pomorskim organizacje (Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza, Zrzeszenie Ukraińskiego Biznesu w Polsce) dostrzegają jednak szansę na odwrócenie negatywnego trendu. Także strona ukraińska (Ukrainian Sea Port Authority, State service of marine and inland transport of Ukraine) dostrzega potrzebę uruchomienia połączeń pomiędzy Ukrainą a pomorskimi portami morskimi. Podobne możliwości związane są portami morskimi Gruzji, Turcji, Rumunii czy Grecji.

Opr. Michał Graban