Posts in category: Fora

W dniach 5-6 grudnia 2019 roku w Chorzowie odbyło się VI Forum Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk. Przed konferencją odbyło się Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk, na którym wybrano nowego prezesa Stowarzyszenia: Leszka Bonnę – wicemarszałka województwa pomorskiego, który zastąpił Ryszarda Świlskiego, który został wybrany senatorem RP.

W konferencji, która miała miejsce w sali Stadionu Śląskiego wzięło udział ok. 100 osób – przedstawicieli instytucji samorządowych, ministerstw, firm portowych, logistycznych i armatorskich, instytucji otoczenia biznesu oraz organizacji naukowych. W konferencji wzięli także udział przedstawiciele władz Regionu Blekinge ze Szwecji oraz samorządów regionalnych Czech i Słowacji (kraj Żyliński i Śląsko-Morawski).

– Jako województwo śląskie od lat dostrzegamy potencjał korytarzy transportowych, dlatego rozwój transportu i infrastruktury transportowej jest priorytetem w strategii rozwoju naszego regionu. Lokalizacja województwa śląskiego jest naszą mocną stroną, co automatycznie czyni nas ważną częścią Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk – mówił podczas otwarcia Forum Wojciech Kałuża, wicemarszałek województwa śląskiego.

Leszek Bonna, nowo wybrany prezes SPR KTBA, powiedział, że program VI Forum koncentruje się na tematach, które są bardzo istotne dla całego Stowarzyszenia.

– Rola Skandynawii w korytarzu transportowym Bałtyk-Adriatyk i otwarcie korytarzy transportowych w kierunku Morza Czarnego będą przedmiotem naszych działań w najbliższych latach – podkreślił Leszek Bonna.

O tym, że Korytarz ważny jest dla Szwecji, przekonywał także Johan Sandberg, przewodniczący Rady Rozwoju Regionalnego z Regionu Blekinge.

– Chcemy, aby Korytarz Bałtyk-Adriatyk żył także po drugiej stronie Morza Bałtyckiego. W Szwecji mamy wszystkie elementy potrzebne do tego, aby być jego częścią, a to, czego nam brakuje to większe zrozumienie dla tej idei ze strony naszego rządu – mówił Sandberg.

Pierwszy dzień VI Forum Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk rozpoczął się od bloku tematycznego: Rola Skandynawii dla Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk.

W 2018 roku została podpisana trójstronna umowa między szwedzkim Stowarzyszeniem Baltic-Link, Stowarzyszeniem Miast Autostrady Bursztynowej (ARCA) oraz Stowarzyszeniem Polskich Regionów Korytarz Transportowy Bałtyk-Adriatyk. Umowa obejmuje zorganizowaną i rozwiniętą współpracę mającą na celu włączenie Baltic-Link do korytarza łączącego porty Morza Bałtyckiego z portami Morza Adriatyckiego, co oznacza przedłużenie korytarza do szwedzkiego Goeteborga autostradą morską Gdynia – Karlskrona.

O zaletach przedłużenia korytarza o Szwecję i płynących z tego benefitach mówili Leif Andersson i Bo-Eddie Rossbol z Baltic Link Association. Lepszy dostęp do hubów i do węzłów transportowych sieci TEN-T, zawężenie współpracy w rejonie Morza Bałtyckiego, zmniejszenie kosztów transportu, skrócenie czasu dostarczania towarów czy też zmniejszenie szkodliwego wpływu na środowisko – to tylko kilka wymienionych przykładów współpracy w ramach autostrady morskiej na Bałtyku.

Marek Parzyszek, reprezentujący przewoźnika promowego Stena Line, mówił z kolei o doświadczeniach swojego przedsiębiorstwa, którego statki są ważnym elementem w siatce transportowej na Morzu Bałtyckim. Potwierdzeniem tego jest cieszące się bardzo dużym zainteresowaniem połączenie promowe Gdynia – Karlskrona, zainaugurowane 24 lata temu.

– Rocznie inwestujemy ok. 500 mln euro w modernizację eksploatowanych statków i zakup nowych jednostek. Nasze promy to tzw. RoPaxy – częściowo pasażerskie, a częściowo cargo, które w najlepszym stopniu realizują istniejące potrzeby transportowe na rynku. Dla Korytarza Bałtyk-Adriatyk, najważniejsze jest oczywiście połączenie Gdynia – Karlskorna, które aktualnie obsługiwane jest przez trzy nasze promy. W przyszłym roku planujemy zwiększyć ilość promów na tym odcinku do czterech – mówił Marek Parzyszek.

Z kolei o doświadczeniach fińskiego przewoźnika Finnlines mówił Robert Kolka, przedstawiciel polskiego oddziału tej firmy.

– Jesteśmy wiodącym operatorem żeglugowym na Morzu Bałtyckim. Od 20 lat oferujemy także regularne połączenia frachtowe pomiędzy portami Finlandii i Polski, prowadząc także samodzielny serwis, łącząc Gdynię z innymi bałtyckimi portami. Mamy swoich stałych klientów, jesteśmy wsparciem choćby dla przemysłu papierniczego, choć w ogólnym zestawieniu grupa przewożonych przez nas produktów jest zróżnicowana – mówił Robert Kolka.

O aktywacji współpracy gospodarczej mówił z kolei dr Michał Graban, reprezentujący Stowarzyszenie Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk.

– Nasze porty morskie, które mają wielkie znaczenie z punktu widzenia Korytarza Bałtyk-Adriatyk, w 2018 roku przeładowały 100 mln ton towarów. Patrząc jednak na dane statystyczne, niewiele z tych towarów trafiło z Polski do Skandynawii. Za to przepływ towarów doskonale widać pomiędzy Półwyspem Apenińskim i Skandynawią via Niemcy i zachodni Bałtyk. Przed nami jest więc zadanie, aby w przyszłości strumień towarów szedł przez środkowy Bałtyk z wykorzystaniem naszych morskich portów – mówił Michał Graban. Prelegent omówił także plany Stowarzyszenia związane z zacieśnieniem współpracy polskich regionów BAC z poszczególnymi państwami Skandynawii.

Drugi temat poruszony tego dnia na Forum: Korytarze Bałtyk-Adriatyk i Bałtyk-Morze Czarne – filary transportowe Trójmorza, dotyczył możliwości otwarcia korytarzy transportowych w kierunku Morza Czarnego.

Pierwszym prelegentem w tym bloku tematycznym był prof. dr hab. Piotr Rosik z Polskiej Akademii Nauk, który przedstawił charakterystykę trasy Via Carpatia oraz powiązanych z nią tras m.in. Via Baltica. Przedstawiciel PAN nakreślił także stan natężenia ruchu pojazdów ciężarowych w obszarze wspomnianych korytarzy.

– Dane statystyczne mówią, że natężenie ruchu pojazdów ciężarowych jest niewielkie i utrzymuje się na poziomie 2-3 tys. pojazdów na dobę. Jedynie w okolicach Suwałk ruch jest większy i utrzymuje się na poziomie ok. 6 tys. pojazdów dziennie. Co warto podkreślić, z roku na rok, ruch ten sukcesywnie rośnie, choć ruch na granicy wschodniej z Białorusią i Ukrainą, w porównaniu z ruchem na granicy z Niemcami jest dużo niższy – mówi Rosik.

Jak dodał prelegent, planowany przebieg Via Carpatia dotyczy terenów o niskiej liczbie ludności, a wręcz terenów wyludniających się, gdzie średnia wieku wynosi ok. 70 lat, co należy wziąć pod uwagę przy projektowaniu tej trasy, szczególnie środkowego odcinka Ełk-Lublin. Rozwój tego korytarza to zwiększenie szans dla mieszkańców tych terenów, choć efektywność Via Carpatii należy rozważać przy założeniu likwidacji wąskich gardeł korytarza, co najpewniej nastąpi dopiero po 2030 roku.

O tym, że Via Carpatia – jako oś układu transportowego – stanowi szansę na rozwój wielu regionów położonych na wschodzie Unii Europejskiej mówił także Michał Strzelichowski z Departamentu Strategii Transportu Ministerstwa Infrastruktury.

– Realizacja trasy Via Carpatia jako korytarza drogowego w sieci bazowej TEN-T może zapewnić silny impuls rozwojowy dla obszaru Europy Wschodniej – mówił Strzelichowski.
Jednym z prelegentów drugiego dnia forum był również Jacek Piechota, prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej, a w przeszłości m.in. minister gospodarki w rządzie Leszka Millera i minister gospodarki i pracy w rządzie Marka Belki. Były minister, a obecnie prezes mówił o potencjale współpracy gospodarczej polskich regionów z Ukrainą, która z jednej strony boryka się z problemami politycznymi tj. konflikt z Rosją, a z drugiej strony próbuje przyciągnąć biznes z krajów Unii Europejskiej do siebie.

– Ukraina od wielu lat patrzy tylko na zachód i czyni konkretne kroki, aby zachód zainteresował się Ukrainą. Wzrost pozycji w rankingu Banku Światowego i rankingu innowacyjności, stabilność kredytowa czy wejście w 2018 roku do grona 50 najbardziej rozwiniętych krajów świata to tylko niektóre przykłady tej polityki – podkreślał Jacek Piechota.

O nadziejach związanych z Ukrainą mówił przedstawiciel Zarządu Morskiego Portu Gdańsk S.A. – Michał Stupak.

– Naszym zapleczem portowym jest nie tylko Polska, ale również Czechy, Słowacja, częściowo Węgry, ale przede wszystkim Ukraina, z którą łączymy bardzo duże nadzieje. Morze Czarne ma duży potencjał, liczymy, że w niedalekiej przyszłości przeładunki z Chin będą przechodzić przez porty południowej Ukrainy, z których część finalnie będzie trafiać do Skandynawii, oczywiście z wykorzystaniem gdańskiego portu – mówił Michał Stupak z Zarządu Morskiego Portu Gdańsk.

Ostatnim tematem pierwszego dnia forum był Węzeł logistyczny Bydgoszcz. Prelegentem w tym temacie był Stanisław Wroński, pełnomocnik województwa kujawsko-pomorskiego ds. dróg wodnych śródlądowych, który odniósł się m.in. do planów rozwojowych Portu Gdańsk. Zdaniem Pełnomocnika, to rozwój polskich portów morskich jest impulsem do budowy węzłów logistycznych, takich jak ten w Bydgoszczy.

– Systematyczny rozwój przeładunków w porcie w Gdańsku czy w Gdyni spowoduje z czasem, że ich przepustowość będzie mocno ograniczona, a w rozładowaniu ewentualnych zatorów pomogą węzły transportowe położone w pewnej odległości od morza, lecz ulokowane przy szlaku wodnym, tak jak węzeł logistyczny w Bydgoszczy – zaznaczył prelegent.

Drugi dzień Forum otworzył kolejny blok tematyczny: Współpraca transgraniczna Województwa Śląskiego z Czechami i Słowacją – znacznie dla Korytarza Bałtyk-Adriatyk w kontekście projektu Trans Tritia, do którego wprowadziła Aleksandra Krawucka, menedżer projektu Trans Tritia reprezentująca Górnośląską Agencję Przedsiębiorczości i Rozwoju, prezentując ogólne założenia współpracy terytorialnej obejmującej cześć Polski, Słowacji i Czech.

– Zacieśnienie współpracy w zakresie funkcjonowania systemu transportu towarowego między władzami regionalnymi i kluczowymi interesariuszami, czy też zwiększenie udziału transportu kolejowego i wodnego z wykorzystaniem wód śródlądowych to jedno z kluczowych zadań projektu Trans Tritia, który obejmuje województwo śląskie i opolskie oraz kraj Żyliński i Śląsko-Morawski – mówiła Aleksandra Krawucka.

Jaki wpływ na rozwój regionu ma projekt Trans Tritia? Dlaczego samorządy angażują się w projekty korytarzowe? To pytania, na które odpowiadali prelegenci II dnia Forum.

– Największym i najbardziej potrzebnym elementem dystrybucji fizycznej jest przepływ z wykorzystaniem transportu. Na te potrzeby odpowiada projekt Trans Tritia, który opiera się na współpracy sąsiadujących ze sobą regionów. Rozwój infrastruktury w tym przypadku opiera się na podejściu oddolnym, gdzie angażuje się podmioty, które związane są ze współpracą z samorządami lub są to po prostu samorządy – mówiła prof. Katarzyna Dohn z Górnośląskiej Agencji Przedsiębiorczości i Rozwoju Sp. z o.o., która jest liderem projektu Trans Tritia.

– Obecność grona specjalistów, badaczy, naukowców i praktyków daje nam wiedzę, gdzie znajdują się dostępne towary i ich przepływy, gdzie występuje produkcja, a gdzie magazynowanie. Samorządy odpowiadają przed mieszkańcami za poprawę warunków ich życia, za harmonię i przestrzeń wokół nich, co znamy jako planowanie przestrzenne. Bez samorządów, bez specjalistycznej wiedzy osób odpowiedzialnych za planowanie przestrzenne nie mamy pełnego rozeznania. Dlatego rola samorządów jest bardzo istotna, bowiem to samorząd jako główny strateg zna lokalne słabości, ale potrafi wskazać także stosowne rozwiązania. System korytarzowy to wyższa półka rozwiązań przestrzennych, stąd współpraca na wielu poziomach jest kluczem do sukcesu – mówiła Gabriela Tomik, pełnomocnik Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

W podobnym tonie wypowiadał się Robert Goc – Dyrektor ds. Rozwoju Śląskiego Centrum Logistyki.

– O znaczeniu samorządów w tworzeniu centrów logistycznych niech świadczy 77-procentowy udział Miasta Gliwice w akcjonariacie Śląskiego Centrum Logistyki. Inwestycje infrastrukturalne w centra logistyczne to ogromne koszty, których prywatny inwestor nie jest w stanie udźwignąć. Doświadczenie Polski, Czech i Słowacji nie są w tej materii odosobnionym przypadkiem. Przed powstaniem Śląskiego Centrum Logistyki badaliśmy genezę powstawania takich centrów w krajach Europy Zachodniej. Doświadczenia naszych sąsiadów są takie, że zazwyczaj to samorządy odgrywały najważniejszą rolę przy tego rodzaju inwestycjach. Samorząd udostępnia grunty w sensownym miejscu i wnosi skład w postaci infrastruktury transportowej. Dopiero drugi etap to wejście prywatnych operatorów – mówił Robert Goc.

O współpracy przy projekcie Trans Tritia mówił z kolei Pavel Santarius, reprezentujący Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju kraju Morawsko-Śląskiego, który jest partnerem projektu Trans Tritia.

– W naszym regionie koncentruje się wiele gałęzi przemysłu, krzyżują się szlaki transportowe, stąd nie bez przyczyny przebiega tutaj Korytarz Bałtyk-Adriatyk. Dążymy do tego, aby oprócz dogodnego transportu pasażerskiego, który dzisiaj jest na zadowalającym poziomie, stworzyć dogodne warunki także dla transportu towarów – mówił Pavel Santarius. – Po pierwsze współpraca, po drugie praca, po trzecie weryfikacja i wdrażanie. To trzy najważniejsze elementy naszej współpracy, która rozpoczęła się w 2015 roku – dodał Santarius.

Ważnym wydarzeniem drugiego dnia Forum było podpisanie deklaracji o współpracy pomiędzy Stowarzyszeniem Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk a Porozumieniem operatorów terminali przeładunkowych i centrów logistycznych Europy Środkowo-Wschodniej.

– Podpisane porozumienie ma bardzo duże znaczenie z perspektywy usprawnienia pracy operatorów logistycznych i intermodalnych – powiedział jeden z sygnatariuszy porozumienia Henryk Zielaskiewicz – dyrektor Biura Logistyki PKP S.A. Współdziałanie poszczególnych operatorów z polskimi regionami korytarza Bałtyk-Adriatyk będzie polegało na wzajemnym wsparciu informacyjnym, organizacyjnym i promocyjnym w celu zwiększenia potencjału i konkurencyjności przedsiębiorstw branży transportowo-logistycznej.

– Porozumienie doskonale wpisuje się w działania naszego Stowarzyszenia, ale również doskonale współgra z przyjętym wczoraj (5 grudnia br.) na Walnym Zgromadzeniu planem działaniem na najbliższy rok. Dzisiejsza uroczystość oznacza, że możemy już wcielać w życie zadania, które przyjęliśmy wczoraj uchwałą – mówił z kolei drugi sygnatariusz porozumienia Sławomir Kopyść, Członek Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego i wiceprezes Stowarzyszenia Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk.

– Obecność na Forum przedstawicieli centrów logistycznych i operatorów, którzy zajmują się przewozami, powoduje, że nasza praca ma coraz większy sens. Od ogółów przechodzimy do konkretów, czego dowodem są także tematy podejmowane na VI Forum – dodał Sławomir Kopyść.

Moderatorem konferencji był dr Michał Tuszyński.

Tekst: Sławomir Lewandowski, Michał Graban

Foto: Sławomir Lewandowski

W dniach 9-11 września 2019 r. w Gdańsku odbyła się jubileuszowa edycja

Międzynarodowych Targów Morskich BALTEXPO 2019.Była to już XX edycja targów, organizowanych co 2 lata od 1982 r.

W tegorocznej edycji udział wzięło ponad 250 firm i organizacji z 23 krajów. Tematami przewijającymi się przez trzy dni trwania wydarzenia był obszar gospodarki morskiej, na który składa się przemysł morski i stoczniowy, infrastruktura portów i przemysłu morskiego, logistyka, żegluga morska i przybrzeżna oraz śródlądowa. Wystawcy reprezentowali również dziedziny związane z bezpieczeństwem, ochroną portów oraz ochroną środowiska.

W ramach MTM BALTEXPO 2019 organizatorzy przygotowali liczne panele dyskusyjne dla uczestników wydarzenia, w których udział brali eksperci, przedstawiciele firm, samorządów oraz rządu.

Targi otworzyła pani prezes Zarządu Targów Warszawskich – Grażyna Ewa Karłowska, zaznaczając iż zorganizowanie takiej imprezy nie byłoby możliwe bez współpracy z czołowymi firmami i ekspertami, którzy od lat biorą udział i aktywnie działają przy organizacji BALTEXPO.

Odczytane zostały listy skierowane do uczestników Targów.

Autorem pierwszego listu był Prezydent RP Andrzej Duda, a odczytał go doradca Prezydenta Piotr Karczewski. Prezydent kładł nacisk na horyzonty rozwoju polskiego przemysłu stoczniowego, cywilnego i wojskowego, gospodarki portowej, rybołówstwa i dalekomorskiej floty handlowej, innowacyjnych technik ochrony systemu morskiego, a także w dziedzinie kształcenia profesjonalnych kadr zawodowych i naukowych, które zasilą kolejne pokolenia polskich ludzi morza.

Premier Mateusz Morawiecki w liście odczytanym przez Jarosława Sellina, wiceministra kultury i dziedzictwa narodowego zaznaczył istotny wpływ rozwoju gospodarki morskiej, usług portowych i przemysłu stoczniowego na rozwój innych dziedzin gospodarki.

Działania sejmowej komisji gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej wyszczególniła w swoim wystąpieniu jej przewodnicząca, Dorota Arciszewska-Mielewczyk. Zaznaczyła, że (…) „gospodarka morska to ludzie i osoby zarządzające, nie tylko w administracji publicznej, ale przede wszystkim we wszystkich prywatnych firmach, które na własne ryzyko, koszt i poprzez swoje zaangażowanie mogą przyczynić się do podnoszenia rangi Polski na całym świecie. Inwestycjom w regionach nadmorskich towarzyszą inwestycje w portach, na szlakach żeglugowych, stoczniowych, będących w pieczy ministerstwa gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej”.

Minister Marek Gróbarczyk, którego list odczytała Dyrektor departamentu MGMiŻŚ, Katarzyna Krzywda stwierdził, że wspólne wysiłki różnych podmiotów zrzeszonych w otoczeniu branży morskiej pozwalają optymistycznie patrzeć w jej przyszłość.

Ryszard Świlski, wicemarszałek województwa pomorskiego oraz prezes zarządu Stowarzyszenia Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk,  swoim wystąpieniu zapewnił o dobrych rezultatach współpracy Stowarzyszenia z przedsiębiorcami działającymi w szeroko rozumianej branży morskiej, czego dowodem są kolejne inwestycje związane z branżą morską. Wicemarszałek Świlski odniósł się także do słów przedmówców, którzy podkreślali, że branża morska generuje 6 proc. ogólnego zatrudnienia, przypominając, że każde miejsce pracy w branży morskiej powoduje zaangażowanie kolejnych 4 osób.

Tematem debaty otwarcia był przemysł stoczniowy i porty w kontekście roli państwa. Debatowano o roli Funduszu Rozwoju Spółek w rewitalizacji państwowej części polskiego przemysłu stoczniowego i odnowie floty polskich państwowych armatorów. Porty i transport morski były także przedmiotem konferencji „Nowy Jedwabny Szlak. Szansa czy zagrożenie dla polskich portów?”.

W czasie trwania BALTEXPO 2019 podpisano umowę pomiędzy Centrum Unijnych Projektów Transportowych a Zarządem Morskiego Portu Gdynia na dofinansowanie projektu „Rozbudowa dostępu kolejowego do zachodniej części Portu Gdynia – przebudowa i elektryfikacja”. Projekt o wartości całkowitej prawie 70 mln zł zostanie dofinansowany w kwocie prawie 20 mln zł w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

W panelu „Inwestycje w infrastrukturę i nowe technologie zwiększające dostępność transportową szansą rozwoju i wzrostu konkurencyjności polskich portów morskich” Morskiego Forum Inwestycji Infrastrukturalnych , odbywającego się w ramach BALTEXPO 2019 wziął udział członek zarządu Stowarzyszenia Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk oraz członek zarządu województwa Kujawsko-Pomorskiego, pan Sławomir Kopyść.

Dariusz Mierkiewicz ze Stowarzyszenia Bałtyk –Adriatyk omówił w panelu „Transport intermodalny metodą organizacji przewozów obsługujących międzynarodową wymianę handlową” uwarunkowania logistyczne i spedycyjne rozwoju portu w Koprze w kontekście polskiej części korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk.

Targom towarzyszył również bogaty program konferencji poświęconych tematyce istotnej dla Stowarzyszenia Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk, między innymi: „Polskie specjalizacje w przemyśle stoczniowym”, „Porty i logistyka w procesie realizacji projektu MFW” i „Bezpieczeństwo portów i żeglugi w dobie nowych inwestycji infrastrukturalnych”.

W dniach 18-19 września 2019 przedstawiciele pomorskich firm sektora morskiego oraz instytucji samorządowych (w tym przedstawiciele Stowarzyszenia Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk) uczestniczyli w targach TRANS EXPO ODESSA 2019 na Ukrainie oraz w towarzyszącej im 22 edycji International Conference on Transport and Logistics.

Dzień przed rozpoczęciem konferencji w dniu 17.09 odbyły się warsztaty B2B (Biznes to Biznes) zorganizowane przez Polsko-Ukraińską Izbę Gospodarczą z udziałem polskich małych firm branży morskiej i transportowej wyłonionych w ramach projektu Pomorski Broker Exportowy oraz firm ukraińskich. Spotkanie otworzyli Konsul Polski w Odessie – Andrzej Szmidtke oraz prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej – Jacek Piechota. W spotkaniu brali udział także przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, Agencji Rozwoju Pomorza oraz portów morskich Gdańska i Gdyni. Jak wynikało z wypowiedzi p. Andrzeja Szmidtke oraz p. Jacka Piechoty polski biznes w zbyt małym stopniu, jak na polskie możliwości i ambicje obecny jest w Odessie. Brakuje systemowego wsparcia dla polskich firm. Dobrze radzą sobie za to nasi konkurencji m.in. z Niemiec. Istnieje jednak spory potencjał dla nawiązywania licznych kontaktów handlowych obejmujących branże morską, logistyczną i transportową z Polski i Ukrainy.

W konferencji, która odbyła się w dniach 19-20.09 zorganizowanej pod patronatem Ministerstwa Infrastruktury na Ukrainie brało udział ok. 80 osób – przedstawicieli instytucji publicznych, organizacji samorządu gospodarczego oraz portów morskich, operatorów logistycznych, terminali intermodalnych i armatorów morskich i rzecznych. Udział brali także goście z zagranicy: UE, Polski, Rosji, Niemiec, Rumunii (Konstanca), Turcji i Grecji.

Konferencję otworzyli: Dimitry Petrenko (State of service of marine and inland transport of Ukraine) oraz Alexey Vadutyrskiy (Director General of Nibulon). W wystąpieniach otwierających dominował wątek ważności relacji transportowych dla Ukrainy będący pochodną jej położenia geograficznego oraz ważności Ukrainy dla systemu transportowego Europy, w kontekście jej relacji zewnętrznych m.in. z Dalekim Wschodem.

Kluczowy z punktu widzenia samorządu województwa pomorskiego był panel: „Transport dialogue Ukraine-Poland” moderowany przez Prezesa Zrzeszenia Polskiego Handlu na Ukrainie – Jarosława Romańczuka. Otworzył go Michał Graban (samorząd województwa pomorskiego, Stowarzyszenie Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk), który przedstawił prezentację „The role of Ukraine and Black Sea Region in the Logistics preferences of the pomorskie region”, w której zaprezentowano rolę województwa pomorskiego i jego dwóch dużych portów morskich w kreowaniu korytarzy transportowych Północ-Południe i wymiany handlowej pomiędzy regionami Pomorskim i Odesskim. Autor skupił się także na omówieniu planów transportowych polskiego i ukraińskiego rządu związanych z budową tras drogowych Via-Carpatia oraz GO-Highway wraz ze wskazaniem zalet i wad ww. projektów. Michał Stupak reprezentujący port morski w Gdańsku przedstawił plany rozwojowe i inwestycyjne portu gdańskiego w kontekście możliwości kooperacji z regionem odesskim. Autor wyraził myśl, iż port gdański liczy się z zamiarem dedykowania Gdańskiego Terminala Kontenerowego m in. na wymianę kontenerową z Ukrainą. Maria Szymańska reprezentująca port morski w Gdyni skupiła się na omówieniu planów inwestycyjnych i marketingowych portu gdyńskiego w kontekscie ekspansji przestrzennej portu (budowa portu zewnętrznego). Dariusz Kijanka reprezentujący Agencję Rozwoju Pomorza przedstawił rolę projektu Pomorski Broker Exportowy w nawiązywaniu współpracy polskich firm morskich i transportowych ze swoimi partnerami na Ukrainie. Z kolei Aneta Wencel reprezentująca TT-Line omówiła rolę połączeń promowych Polski ze Szwecją w kontekście relacji z Ukrainą.

W innych panelach poruszano kwestie modeli zarządzania portów morskich w Polsce i na Ukrainie. Michał Stupak (port gdański) i Maria Szymańska (port gdyński) zaprezentowali zalety modelu landlord-owskiego, funkcjonującego w polskich portach od 1996 roku. Przedstawiono także plany rozwojowe ukraińskich portów m.in. w kontekście budowy połączeń kolejowych z terminalami ulokowanymi na zapleczu (Odessa Railway) oraz przewozów kontenerowych organizowanych na bazie transportu intermodalnego. Zaprezentowano także rozwiązania innowacyjne stosowane w logistyce. Osobne wystąpienie dedykowane było korytarzowi „Rhine-Danube” (Odra – Dunaj) m.in. w kontekście obsługi połączeń Ukrainy z niemieckimi portami morskimi i rynkami Skandynawii.

Warto podkreślić rolę nowego terminalu kontenerowego w Odessie w ukraińskim i europejskim systemie transportowym. Właścicielem terminalu jest niemiecki koncern HHLA (Hamburger Hafen und Logistik AG), który w ramach rozwoju terminalu realizuje interesy ekonomiczne niemieckich portów, kolei i przewoźników.

Wnioski z pobytu w Odessie:

1. Wzrastający wolumen wymiany handlowej Polski i Ukrainy stanowi potencjał do wykorzystania dla naszego kraju, jak i województwa pomorskiego. Zdobyte doświadczenia, informacje uzyskane z konferencji, jak i nawiązane kontakty z firmami i instytucjami obrotu portowo-morskiego wskazują na możliwość osiągnięcia korzyści przez samorząd województwa pomorskiego z większego niż dotychczas zaangażowania w kooperację podmiotów transportowych, morskich i spedycyjnych z Pomorza i Regionu Odesskiego, do czego może posłużyć rozwinięcie porozumienia pomiędzy naszymi regionami z 2003 roku.

2. Spore inwestycje w branżę portowo-logistyczną na Ukrainie są udziałem niemieckich firm i instytucji. I tak wizytowany w 2018 roku terminal kontenerowy jest własnością HHLA (Hamburger Hafen und Logistik AG), który przedstawił wówczas plany podwojenia przeładunków terminalu w najbliższym czasie. Niemiecka firma organizuje także regularne połączenia kolejowe biegnące z portu Odessa do różnych ośrodków gospodarczych Ukrainy jak i Europy zachodniej, w tym portów z udziałem niemieckich przedsiębiorstw (z wykorzystaniem korytarzy Rhine-Danube i Orient-East-Med.). Przewozy realizowane są z udziałem niemieckich kolei Deutsche Bahn, która łączy ośrodki na Ukrainie z niemieckimi portami. Stamtąd towary są wożone drogą morską na rynki skandynawskie. Przewozy obejmują między innymi ukraińskie zboża i pasze. Sytuacja ta może stanowić wyzwanie dla polskich portów morskich, operatorów, przewoźników skupionych wokół naszych korytarzy transportowych, które mogą zostać wyparte z kierunku na Ukrainę, pomimo bliższego względem Ukrainy położenia niż porty niemieckie.

3. Konsulat polski w Odessie, Zarządy Portów Morskich Gdańska i Gdyni, a także zaprzyjaźnione z województwem pomorskim organizacje (Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza, Zrzeszenie Ukraińskiego Biznesu w Polsce) dostrzegają jednak szansę na odwrócenie negatywnego trendu. Także strona ukraińska (Ukrainian Sea Port Authority, State service of marine and inland transport of Ukraine) dostrzega potrzebę uruchomienia połączeń pomiędzy Ukrainą a pomorskimi portami morskimi. Podobne możliwości związane są portami morskimi Gruzji, Turcji, Rumunii czy Grecji.

Opr. Michał Graban

W Porcie Gdynia spotkali się przedstawiciele branży morskiej, ministerstw gospodarki morskiej, inwestycji i infrastruktury, samorządowcy oraz przedsiębiorcy. Rozmawiali m.in. o tym, w jakim kierunku zmierza branża i jak rozwijać trójmiejskie porty.
Konferencję zorganizowała Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego w Gdańsku we współpracy z organizacją Pracodawcy Pomorza oraz NSZZ „Solidarność” Region Gdański.

Trójmiejskie porty, mimo bardzo dobrych wyników, zmagają się także z kilkoma trudnościami. To silna konkurencja w regionie Morza Północnego, Bałtyku oraz Adriatyku. Obok wciąż niewystarczająco dobrej dostępności transportowej do polskich portów, która generuje przestoje i wąskie gardła, wysokich kosztów dostępu do infrastruktury kolejowej, problemem są zbyt płytkie zaplecze pomorskich portów oraz znikoma rola połączeń tranzytowych (tranzyt lądowy wynosi teraz tylko ok. 8 proc.). By zniwelować te problemy są potrzebne inwestycje w modernizację kolei, dróg oraz rozbudowę powierzchni portowej. Jednym z rozwiązań ma być wspieranie rozwoju korytarza transportowego Bałtyk-Adriatyk który biegnie wzdłuż Polski aż nad Adriatyk do krajów bałkańskich i Włoch. – Wspieramy inicjatywy wszystkich polskich regionów, które służą wzmacnianiu tego połączenia – podkreślał Ryszard Świlski, wicemarszałek województwa pomorskiego i prezes zarządu Stowarzyszenia Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk. – Z dobrego funkcjonowania tego korytarza skorzystają firmy w naszym kraju, a także wzmocni się nasza gospodarka. Obecnie tylko 8 proc. towarów przeładowywanych w naszych portach trafia do tranzytu. Zależy nam, aby przeładunek w większej części był transportowany poza granice Polski. Tak właśnie działają duże porty na świecie – tłumaczył Świlski.

Dodatkowo porty i transport morski mają negatywny wpływ na środowisko. – Porty w mieście generują duże koszty klimatyczne – mówił na konferencji w Gdyni Radomir Matczak, dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego UMWP. – Transport to jedyny sektor gospodarki Unii Europejskiej, który w stosunku do lat 90. XX w. zwiększył negatywne oddziaływanie na środowisko. Odpowiada za prawie 25 proc. emisji gazów cieplarnianych i stanowi główne źródło zanieczyszczenia powietrza w miastach. W 2017 r. transport morski miał prawie 14 proc. udziału w całkowitej emisji CO2 w UE, wyprzedzając nawet transport lotniczy. W miastach portowych obniża się jakość powietrza. Problemem jest także m.in. pylenie, jak było to np. w Gdyni, w której przeładowywano duże ilości węgla – tłumaczył Matczak. Zalecenia? Między innymi bieżące pomiary (lokalne, regionalne i krajowe) kosztów i korzyści, wynikających z funkcjonowania portów, by móc wypracować najlepsze rozwiązania problemów zanieczyszczenia środowiska.

Przedstawiciele portów w Gdańsku i Gdyni podczas konferencji omówili plany inwestycyjne.
W planach gdyńskiego portu jest zwiększenie przeładunków o 10 proc. w 2019 r. w stosunku do 2018 r.
Adam Meller, prezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia, tłumaczył, że gdyński port rok 2019 chce zamknąć liczbą 25 mln ton przeładowanych towarów. W najbliższych latach zmodernizowanych zostanie 13 km dróg i 2 przejazdy kolejowo-drogowe. Powstanie 356 nowych rozjazdów. Planuje się też budowę 2 nowych wiaduktów kolejowych i przebudowę istniejącego mostu. W tej chwili tylko 27 proc. towarów rozwożonych jest transportem kolejowym. Zarząd Morskiego Portu Gdynia chce zwiększyć ten udział do 40-50 proc. Wyjazd samochodów do portu ma być lepiej zarządzany. By auta nie blokowały dróg miejskich, będą funkcjonowały okienka czasowe, kiedy samochody będą mogły wjeżdżać lub wyjeżdżać z portu.
Na terenie gm. Kosakowo powstanie nowa strefa logistyczna, a port wyjdzie w morze.
Dzięki temu niemal dwukrotnie zwiększy swoją powierzchnię (w tej chwili w dyspozycji zarządu są 274 ha, a nowy teren to dodatkowe 242 ha). Planowane jest także pogłębienie i modernizacja nabrzeży tak, by Gdynia stała się portem głębokowodnym.
Przy Muzeum Emigracji powstaje właśnie nowy terminal pasażerski, do którego od 2021 przeniesie się Stena, ale Port Gdynia chce ściągnąć do wyremontowanego nabrzeża również nowych operatorów. Już teraz w Gdyni wykorzystywany jest nowoczesny system nawigacji, dokładny co do milimetrów. Statki będą też wykorzystywały do napędu paliwo LNG (płynny gaz), a Port Morski Gdynia zmierza w kierunku komercyjnego bunkrowania statków gazem LNG oraz wykorzystania nowoczesnych baterii LNG.
Duże plany ma także gdański port.

Wizję rozwoju podczas konferencji przedstawił Adam Kłos, dyrektor Departamentu Handlowego Zarządu Morskiego Portu Gdańsk. Obecne inwestycje portu prowadzone są na kwotę około 0,5 mld zł. To m.in. inwestycja dotycząca przebudowy i rozbudowy układu drogowo-kolejowego, inwestycje w nowe nabrzeża czy pogłębienie toru wodnego w porcie wewnętrznym. Trwają prace nad udostępnieniem obszaru 100 ha, które do tej pory były porośnięte lasem. Zwiększenie powierzchni portu ma przyciągnąć nowe podmioty do współpracy. – Mamy ambicję znaleźć się w dziesiątce największych portów Europy – mówił Kłos. – Inwestycje zwiększają nasze możliwości przeładunkowe i zachęcają do korzystania z naszej infrastruktury nowych klientów. Wzrost przeładunków jest bardzo dynamiczny i za kilka lat realne jest osiągniecie wyniku 60-70 ton, by stać się portem dorównującym chociażby Barcelonie – tłumaczył Kłos. Obecnie trwają także prace prowadzone przez PKP PLK nad poprawą dostępu do portów morskich.

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego / Aleksandra Chalińska

Fot.: Sławomir Lewandowski