5 lutego br. w Gdańsku zainaugurowano projekt pod nazwą „Decarbonization of Maritime Sector and its Impact on Green Energy Transition” (akronim DeCoInter), którego celem jest przygotowanie podmiotów – głównie zarządców morskich portów – do wdrożenia działań mających na celu osiągnięcie do 2050 roku neutralności klimatycznej. Projekt finansowany jest z Programu Interreg Południowy Bałtyk 2021-2027.
Partnerami projektu, obok lidera Stowarzyszenia Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk, są Port w Kłajpedzie i Klaipeda Science and Technology Park z Litwy, Port Rønne z Danii, Blekinge Institute of Technology ze Szwecji oraz Port Szczecin-Świnoujście, Uniwersytet Morski w Gdyni oraz Fundacja Motus z Polski.
– Celem naszej inicjatywy jest zrównoważony rozwój portów morskich Południowego Bałtyku, a zatem taki, który będzie sprzyjał zielonej transformacji w energetyce, dekarbonizacji gospodarki oraz paliwom alternatywnym w transporcie morskim – mówił Leszek Bonna, wicemarszałek województwa pomorskiego i prezes Stowarzyszenia, rozpoczynając całodniowe spotkanie z partnerami projektu.
Zdaniem wicemarszałka, region Bałtyku od dawna obfituje w liczne inicjatywy na rzecz zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska.
– Nie wchodzi to w kolizję z efektywnością gospodarczą, innowacyjnością oraz rosnącymi przeładunkami naszych portów, które posiadają połączenia oceaniczne z całym światem – podkreślał Leszek Bonna. – Wierzę, że w ramach projektu wypracujemy szereg wartościowych rozwiązań o charakterze modelowym, a także strategii i analiz cząstkowych, które stanowić będą wkład w podniesienie konkurencyjności europejskiej gospodarki – dodał wicemarszałek Bonna.
Zdaniem Rafała Glazika, zarządzającego projektem, nowa inicjatywa to krok milowy do opracowania przez porty strategii, na której będą one opierały swoje dalsze działania zmierzające do osiągnięcia zeroemisyjności.
– Ważnym elementem, nie zawsze docenianym, jest właśnie element promocji. To on często decyduje o pomyślności danego projektu. Naszym zadaniem jest więc zainteresować zarządy portów narzędziami, które pozwolą im wywiązać się z obowiązków nakładanych przez regulacje związane z dekarbonizacją – mówi Rałał Glazik.
Jak dodaje manager projektu, częścią tej promocji powinna być również edukacja młodych ludzi, np. studentów w zakresie celów ekologicznych stawianych do 2050 roku.
– To ważne, aby młode pokolenie, które będzie musiało zmierzyć się z wyzwaniami dekarbonizacji, miało świadomość nie tylko tego, jak to jest ważne, ale również miało scenariusz jak to zrobić – zaznaczył Rafał Glazik.
Jak wskazywał podczas swojego wystąpienia dr hab. Maciej Matczak z Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, już dzisiaj na poziomie europejskim i światowym wdrażane są kolejne regulacje środowiskowe związane z funkcjonowaniem żeglugi i portów morskich.
– To są oczywiście obowiązki narzucone głównie na armatorów, ale za tym idzie potrzeba dostosowania portów morskich. Wprowadzenie na rynek zielonych, alternatywnych paliw żeglugowych wymagać będzie rozwoju odpowiedniego zaplecza technicznego oraz sprawnych łańcuchów dostaw w portach. Jest to bowiem warunek zachowania jego konkurencyjności na wymagającym rynku obsługi portowej – mówił dr hab. Maciej Matczak.
– Drugi wymiar transformacji, o którym mówimy w projekcie, to postrzeganie portów jako miejsc aktywności gospodarczej, która również konsumuje duże ilości energii. Na podmioty działające w portach również nakładane są wymagania związane z dekarbonizacją – dodaje.
Jak dzisiaj radzą sobie nasze porty?
– Sytuacja jest o tyle trudna, że cały czas nie mamy pewności, jakie rozwiązania techniczne, oraz które z alternatywnych paliw będzie w przyszłości dominujące. Porty pytają co mają robić, jak się przygotować do nowych wyzwań? Ale nikt nie jest do końca w stanie im odpowiedzieć. Dlatego też postanowiliśmy w projekcie podejść do tej kwestii scenariuszowo. Zakładamy, że uda nam się stworzyć takie narzędzie, które pokaże, różne ścieżki, którymi będą mogły podążać porty w drodze do dekarbonizacji. Mówimy o biopaliwach, amoniaku, metanolu oraz innych specyficznych rozwiązaniach technologicznych, które potencjalnie mogą zawitać do żeglugi i portów w przyszłości – wyjaśnia Maciej Matczak.
Zdaniem przedstawiciela Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, projekt ma być przede wszystkim wsparciem dla portów w procesie dekarbonizacji, ale także będzie uwzględniał wymiar regionalny transformacji energetycznej.
Jakub Budzyński, prezes Zarządu Polskiej Izby Morskiej Energetyki Wiatrowej udowadniał z kolei, że czynnikiem, który może przyspieszyć pewne procesy jest morska energetyka wiatrowa.
– Inwestorzy w tej branży, mam na myśli deweloperów farm wiatrowych i przyszłych operatorów, naciskają wręcz na armatorów flot serwisowych, pośrednio także na operatów portów, na dostosowane infrastruktury i napędów do wysokich standardów zeroemisyjności. Widać to doskonale po drugiej stronie Bałtyku. Skandynawowie przodują w tego rodzaju rozwiązaniach, stawiając m.in. wysokie wymogi dla flot serwisowych. To z kolei przekłada się na porty, które także muszą dostosować się do tych wymogów – mówił Jakub Budzyński.
Jednym z partnerów projektu jest Port w Rønne na Bornholmie.
– Przeprowadziliśmy badania na temat zmian, jakie mogą się wydarzyć w związku z wprowadzanymi regulacjami. Zrobiliśmy to, bo musimy być przygotowani. My nie wiemy, jakie zielone paliwo będzie paliwem przyszłości. Moim zdaniem niekoniecznie będzie to jeden rodzaj paliwa. Dlatego musimy się przygotować, zobaczyć co mamy wdrożyć i kiedy wdrożyć – mówiła Olga Uribe, przedstawicielka portu w Rønne. – Specyfika wyspy powoduje, że musi być ona połączona ze stałym lądem. Promy i oczywiście samoloty są więc nieodzownym elementem krajobrazu wyspy. Ale mówimy tutaj głównie o nowoczesnych jednostkach, np. elektrycznych. My, jako port również musimy być przygotowani na każdą ewentualność – podkreśla Olga Uribe.
Oprócz prezentacji uczestników projektu, podczas spotkania rozmawiano o najważniejszych działaniach, jakie będą realizowane w pierwszej kolejności oraz nakreślono ogólne ramy czasowe dla projektu.
Drugiego dnia konferencji, biorący udział projektu uczestniczyli w wizycie studyjnej na terenie Portu Gdańsk oraz terminala kontenerowego Baltic Hub.
Autor: LEW
